Reviews

As its title declares, Out from Athens was recorded in Athens, Greece, by two musicians, separated by a generation, who are natives of the city. Double bassist George Kokkinaris, the younger of the two, is currently based in Athens after having spent time pre-Covid living and playing in Berlin; pianist Pandelis Karayorgis has been part of the Boston music scene for decades, having gone there to attend the New England Conservatory in 1985.

Out from Athens, which will be released later this month, is Karayorgis’ second release of piano and double bass duets in recent years; a previous one, featuring Damon Smith, came out in 2023. This album of concise piano and double bass duets follows the disc of duets Karayorgis released last year with free improvising double bassist Damon Smith. As with that earlier collaboration, the current one features a bassist who pushes the instrument into territory defined primarily by colorations of sound.

On most of the tracks, Kokkinaris plays with a focus on extended technique and with frequent use of preparations. On Athene Noctua, for example, he uses the body of the bass as a percussion instrument; on Argle Bargle he draws rough-textured sounds from the prepared instrument with the bow. His solo piece I Wake to Sleep and Take My Waking Slow highlights the range of his sonic palette.

In contrast to Kokkinaris’ willingness to distort pitch in order to take his instrument to timbral extremes, Karayorgis’ playing thrives on maintaining pitch relationships with the musical equivalent of precise diction. His sense of texture runs to the porous, particularly on the spare and abstract Throughgoing Line, a piece inspired by the paintings of Wassily Kandinsky. Even in the densest, most turbulent passages, such as on the high-energy Mumbling Urban Poems, Bumpy, and the title track, he retains a cooly managed and well-delineated sense of space.

Daniel Barbiero, AMN reviews, May 9, 2024 (link)

Pianist-composer-educator Pandelis Karayorgis was born in Athens, Greece, and has been based in Boston for over thirty years, and runs the label Driff Records with reeds player Jorrit Dijkstra. Double bass player-composer George Kokkinaris was born in Athens 24 years after Karayorgis and is one of the prominent musicians in Athens’s improvisational and new music scenes. He is one of the publishers of the magazine NewMusic.gr, which strives to broaden the new music community scene in Greece, and play in improvised dance settings, exploring movement, and studying contemporary dance history.

Out From Athens is Karayorgis’ first collaboration with a Greek musician in many years. The album was recorded at Artracks Recording Studios (with an excellent Fazzioli piano) in Athens in August 2023 over one afternoon after a couple of rehearsals. It features one solo piano piece and one solo double piece, three pieces of Karayorgis, and eight improvisations.

This cross-generation meets cross-genre duo of Karayorgis and Kokkinaris established immediately a common musical language that blurs the distinction between contemporary music, free jazz and free improvisation, and play as equals. Both Karayorgis and Kokkinaris are fearless and restless improvisers who enjoy the challenge of the art of the moment and like to expand their sonic palettes with extended techniques and preparations. The pieces are short, relying on stimulating tension and a sense of urgency, and are focused on a distinct idea, extended technique, or distinct mode of energy, and once their essence is exhausted Karayorgis and Kokkinaris move to the next piece. Karaygorgis’ solo piece «Astrikon» and Kokkinaris’ solo piece «I Wake to Sleep, and Take my Waking Slow», inspired by a poem by American poet Theodore Roethke, highlight their idiosyncratic languages as well as their open improvisational strategies. The title of the improvised piece «Throughgoing Line» comes from a painting by Russian painter and art theorist Wassily Kandinsky.

Eyal Hareuveni, salt peanuts*, June 19 2024, (link)

There’s no need for extra instruments as these piano and bass duos put the inspiration into improvisation. Balancing light and dark, delicate and coarse textures acoustically, together they demonstrate similarities and singularity. The most obvious separation is that akt I-VII was created by two Swedes, while Out from Athens captures a meeting between two Greeks. But there’s more cross-cultural baggage than is obvious at first. On Duo pianist Sten Sandell is a veteran creative musicians whose experience with bands like Gush goes back to the early 1980s. Bassist Johannes Nästesjö is a younger experimenter who has recorded with the likes of Vasco Trilla and Jon Lipscomb. As for Athens, bassist George Kokkinaris is Greece-based and active in improvised and notated music. Meanwhile pianist Pandelis Karayorgis expatriated many years ago to the Boston area, where besides being a respected academic he works with fellow free players like Jeb Bishop and Luther Gray.

While it’s not overriding, Karayorgis’ residency also means that a Jazz sensibility peeks through the mostly abstract themes of the duo’s work. Cognizant of musical story-telling and forward motion, the Greek duo refers, if only obliquely, to the principles of swing, variations and counterpoint. This begins with “Sandbar”, the first track, and is sensed on all 13 selections.

A exemplar on its own, “Sandbar”, is based on hard pumps and cadences with free-form energy from the pianist, whose speedy forward motion and backwards feints mesh prominently with the bassist’s screaming arco swipes or the low buzz from his pizzicato strokes. While some dual expositions may be more obtuse than others, bright, jocular keyboard patterning with Free and Bop antecedents are put into bolder relief coupled with darker rubs and pressurized pops from the bassist.

Sometimes, as on “Bumpy” and others, sectional motifs exist in foreshortened spaces, with Karayorgis’ relaxed Monk-like patterning pivoting to soundboard and string explorations and finally swift expressions, supported by mid-range double bass counterpoint. Or, as on “Erasures”, the emphasized emotional overlay from Kokkinaris’ string thumps and variations are refreshed and resized by tight single key projections that bring out airy variations.

Both musicians can express doleful or delighted motifs at a variety of tempos, but overall it’s the pianist’s presto glissandi that lighten the load. This is most clearly expressed on “Argle-Bargle” as Karayorgis’ jittery tinkles sharply contrast with Kokkinaris’ gouging sweeps and string scratches, while the bassist’s deeper swells confirm his commitment as well as cooperation.

Sounds are more abstruse on the other discs as can be intuited by the abstract and somewhat formidable titles of the seven tracks: Duo akt I-VII. Still this is far from an exercise in Nordic gloom. There are even several points where hints of a lyricism float in and out of a track evolution. Like Karayorgis and Kokkinaris, Nästesjö and Sandell define their parameters as early as the first track. The bassist announces his presence with a wrenching string pop and the pianist with a stopped key plink. From that point on the sounds fluctuate back and forth among thick pizzicato thumps, pauses and vibrations from the bassist and a piano fantasia made up of elevated key clips, patterned tinkles, and after a pause, responsive pedal point. Summarily, Sandell extends the line still further with melodic cascades on top and darker keying below.

Reverberations however are expressed more aggressively by Nästesjö, whose biting arco sweeps are matched with caustic bass string tolling. Although bow gashes sometimes go beyond the string set there’s never a question that the bassist is dealing with wood and taunt catgut. Yet at the same time as he’s rubbing sul ponticello lines, Sandel gradually increases keyboard tension, creating new textures by vibrating items on the piano’s inner string set and rumbling timbres from the soundboard.

Notable instances of stripped-down double bass and piano inspiration, neither CD could be termed conventional. But the Greeks may bear more gifts to some with faint suggestions of melody.

Ken Waxman, JazzWord, November 25, 2024, (link)

Λίγα e-mail, δυο συναντήσεις γνωριμίας και τζαμαρίσματος και ενα απόγευμα στο στούντιο χρειάστηκαν ο Παντελής Καραγeώργης και ο Γιώργος Κοκκινάρης για να δημιουργήσουν το άλμπουμ “Out from Athens” που κυκλοφορεί από την εταιρεία του Καραειώργη Driff Records, η οποία εδρεύει στη Βοστώνη. Τόσο απλά, τόσο ανθρώπινα, τόσο όμορφα. Αυτή είναι η μικρή ιστορία της ένωσης δυο μουσικών που ναι μεν ζουν σε απόσταση 20 ωρών με το αεροπλάνο, ναι μεν προέρχονται από διαφορετικές γενιές, αλλά αμφότεροι διακατέχονται από την ίδια δημιουργική αγωνία για εξερεύνηση της αυτοσχεδιαστικής μουσικής.

Γεννημένος στην Αθήνα, αλλά ευρισκόμενος εδώ και 40 χρόνια στις ΗΠΑ και συγκεκριμένα στη Βοστώνη, ο πιανίστας και συνθέτης Παντελής Καραγεώργης είναι χωρίς αμφιβολία ένα από τα σημαντικότερα ονόματα ελλήνων μουσικών της τζαζ στο εξωτερικό. Δεκαπέντε άλμπουμ ως leader, και υπερδιπλάσια ως co-leader και session μουσικός, συνεργασίες με κορυφαία ονόματα της αυτοσχεδιαστικής σκηνής των ΗΠΑ και μια ζηλευτή ακαδημαϊκή σταδιοδρομια, περικλείουν σε λίγες μόνο λέξεις το μουσικό βιογραφικό του Καραγιώργη. Πολύ μικρότερος σε ηλικία, αλλά τρομερά δραστήριος και πολυπράγμων μέσα στην αυτοσχεδιαστική μουσική κοινότητα της Αθήνας, ο κοντραμπασίστας Γιώργος Κοκκινάρης παρακολουθεί και θαυμάζει χρόνια το έργο του Καραγεώργη. Ο ερχομός του τελευταίου στην Αθήνα το καλοκαίρι του 2023 και η αφορμή μιας συνέντευξης για το περιοδικό “New Music” το οποίο ο Κοκκινάρης εκδίδει μαζί με δυο ακόμη συνεργάτες του, έδωσαν το εναυσμα για την περαιτέρω επικοινωνία των δυο μουσικών. Η συννενποηση μεταξύ τους υπήρξε άμεση κι ακαριαία. Η οργανωτικότητα του Κοκκινάρη οδήγησε τα πράγματα ένα βημα πιο γρήγορα και η ηχογράφηση πραγματοποιήθηκε μέσα σε λίγες ώρες τον Αυγουστο του 2023 στο Artracks Studio με ηχολήπτη τον Γιώργο Πρινιωτάκη. Το δισκάκι περιλαμβάνει 11 μουσικούς διαλόγους για πιάνο και κοντραμπάσο κι από ένα σόλο των δυο μουσικών, σύνολο 13 κομμάτια, εκ των οποίων τρια είναι συνθέσεις του Παντελή Καραγεώργη (“Sandbar”, “Erasures”, “Throughgoing Line”) κι όλα τα υπόλοιπα αυτοσχεδιασμοί που γεννήθηκαν επί τόπου στο στούντιο.

Το σύνολο της μουσικής αποπνέει μια μυστηριακή ατμόσφαιρα, ακροβατώντας εκεί που η “δομημέν用μουσική αφήνεται στα χέρια του ελεύθερου αυτοσχεδιασμού. Οι δυο μουσικοί μπαίνουν ο ένας στον κόσμο του άλλου, αφήνονται και εξερευνούν εαυτόν, δημιουργώντας ένα αποτέλεσμα που δικαιώνει την συνεργασία τους. Δεν είναι τυχαίος ο ενθουσιασμός με τον οποίο ο ίδιος ο Παντελής Καραγεώργης υποδέχτηκε την επαφή και την σύμπραξη του με τον Κοκκινάρη, ο οποίος σημειωτέον οτι είναι ο πρώτος Έλληνας μουσικός που έχει ηχογραφήσει μαζί του ολόκληρο δίσκο, αφού η μόνη καταγεγραμμένη δισκογραφική του συνεργασία με Έλληνα καλλιτέχνη είναι σε δυο κομμάτια του πρώτου άλμπουμ των θρυλικών Mode Plagal πριν 30 και πλέον χρόνια!

Μάνθος Γιουρτζόγλου, Keep Jazzin, May 6, 2024 (link)

Free jazz, μια μουσική που ακούγεται και μέσα από χρώματα και ζωγραφικές.

Ένα ντουέτο για πιάνο και κοντραμπάσο. Αυτά τα δύο όργανα ακούμε σε αυτόν τον δίσκο. Δύο όργανα που συναντώνται μαζί πιο συχνά στον ευρύτερο χώρο της τζαζ. Στο ράφι με τους τζαζ δίσκους θα τοποθετούσα και αυτό το άλμπουμ. Όμως σήμερα όταν λέμε τζαζ τι μπορεί να εννοούμε; Γιατί η λέξη αυτή χρησιμοποιείται για να χαρακτηρίσει πάμπολλα πράγματα, που μπορεί να είναι και πάρα πολύ διαφορετικά μεταξύ τους. Εδώ μιλάμε για τον πυρήνα της όμως. Τον κατασκευαστικό σκελετό της.

Ίσως η τζαζ, πιο πολύ από κάθε άλλο είδος μουσικής, να είναι απολύτως αφαιρετική. Νομίζω ότι σε αυτή τη μουσική, η επιθυμία και η ανάγκη για καθαρά σχήματα ήχου, που κόβονται και τοποθετούνται ρυθμικά να είναι πιο δυνατή και φανερή. Όχι πως αυτό δεν συμβαίνει σε όλες τις σημαντικές μουσικές πράξεις… απλά στην τζαζ, είναι απολύτως κυριαρχικό, ίσως και ο απόλυτος στόχος.

Όσο λοιπόν κι αν ακούγεται «δύσκολο», avant garde, ιδιαίτερα αφαιρετικό ή πειραματικό ένα έργο σαν αυτό εδώ του σπουδαίου αυτοσχεδιαστή πιανίστα Παντελή Καραγιώργη και του πολύ καλού κοντραμπασίστα Γιώργου Κοκκινάρη πουθενά δεν παύει να είναι, να παραμένει jazz.

Ο αυτοσχεδιασμός (όχι μόνο στη free jazz) είναι η πιο λειτουργική πράξη για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος. Να παραχθεί δηλαδή αυτή η αφαιρετική μουσική. Που μοιάζει πιο πολύ από οποιαδήποτε άλλη μουσική με τα επιτεύγματα του αφηρημένου εξπρεσιονισμού στη ζωγραφική, σχέση που είχε εντοπίσει από παλιά και ο Ornette Coleman βάζοντας έναν πίνακα του Jackson Pollock μέσα στο ένθετο του άλμπουμ του «Free Jazz».

Τώρα, αυτή η πρακτική είναι μεν ακόμα «δύσκολη» για τον περισσότερο κόσμο να την παρακολουθήσει, αλλά μετά από τόσες δεκαετίες έχει γίνει πια παράδοση. Είναι πια μια παραδοσιακή μουσική την οποία υπηρετούν και οι πολύ καλοί μουσικοί εδώ που με τη σειρά τους παίρνουν τη σκυτάλη της αέναης ανεύρεσης των ρυθμών.

Νιώθει κανείς στα πολύ καλά παραδείγματα αυτής της μουσικής τη ζέση των συμμετεχόντων. Καταλαβαίνεις ότι οι μουσικοί συμμετέχουν με όλο τους το είναι, ακούνε με παθιασμένη προσοχή αυτό που συμβαίνει για να μπορέσουν να συνεισφέρουν χωρίς να γίνονται παράταιροι. Συνδέονται με ένα μαγικό τρόπο μεταξύ τους, γίνονται ένα μέσα στην τέλεση ενός διονυσιακού μυστηρίου ή οργίου. Πάνω εκεί, στο peak αυτών των καταστάσεων το παραμικρό που ακούγεται έχει μεγάλη σημασία για τη σύνθεση. Όλοι οι παράξενοι ήχοι που δεν είναι χαρακτηριστικοί των οργάνων που παίζονται βγαίνουν στην επιφάνεια ως ισότιμοι με τους υπόλοιπους. Τα χτυπήματα των δαχτύλων ή του δοξαριού ας πούμε πάνω στις χορδές, η ηχώ των πλήκτρων που ανεπαίσθητα συμπληρώνει διάφορα κενά, τα οξεία υπέροχα «λάθη», τριξίματα και γλιστρήματα, όλα αυτά γίνονται θέμα. Τους επιτρέπεται να μας γεμίσουν με την ομορφιά τους η οποία απλώνεται σε 13 σύντομα διαμάντια.

Μια αναφορά στο εκπληκτικό εξώφυλλο πρέπει οπωσδήποτε να γίνει, όχι μόνο γιατί είναι απολύτως ταιριαστό με το περιεχόμενο, αλλά γιατί είναι ένα κονστρουκτιβιστικό κομψοτέχνημα με ζυγισμένα απόλυτα όλα τα πολύ απλά στοιχεία του. Γράμματα, σχήματα και χρώματα. Όπως η μουσική που ακούμε.

(8,5)
Αναστάσιος Μπαμπατζιάς, Mic, June 6, 2024, (link)

Για πρώτη φορά γράφουμε στο blog, για τον κοντραμπασίστα Γιώργο Κοκκινάρη (George Kokkinaris), έναν νέο ακόμη μουσικό με αξιόλογο, ήδη, έργο. Όπως διαβάζουμε στο βιογραφικό του, ο Κοκκινάρης, που έχει υπάρξει μέλος των Codex Consort, KOHMA duet, Contrabass & Viola Duet κ.λπ. «αποτελεί ενεργό μέλος της avant-garde / free jazz / free improvisation σκηνής της Αθήνας», ενώ «σκοπός του είναι η εξερεύνηση του εύρους δυνατοτήτων του οργάνου και η ανάδειξη αυτού ως σολιστικό όργανο, μέσω του αυτοσχεδιασμού». Ο Κοκκινάρης έχει και προσωπική δισκογραφία, με το πρώτο άλμπουμ του “Touch – 8 Improvised Stories” να κυκλοφορεί από το 2018, ενώ τώρα τον συναντάμε σε σχήμα ντούο, με τον πολύ γνωστό μας πιανίστα (που βασικά ζει στη Βοστώνη) Παντελή Καραγεώργη (Pandelis Karayorgis).

Το άλμπουμ των δύο αποκαλείται “Out from Athens” και περιλαμβάνει δεκατρία tracks, ηχογραφημένα τον Αύγουστο του 2023, τα περισσότερα εκ των οποίων είναι «πράξεις» αυτοσχεδιασμού, ανήκοντα σε αμφότερους τους οργανοπαίκτες. Λέμε «τα περισσότερα», γιατί υπάρχουν ανάμεσα και δύο σόλο tracks (ένα για κοντραμπάσο και ένα για πιάνο), όπως και τρία tracks, που είναι συνθέσεις του Καραγεώργη. Άρα τα κοινά κομμάτια είναι οκτώ.

Το πιάνο και το κοντραμπάσο έχουν τον τρόπο να συμπεριφέρονται και στην θεωρία και στην πράξη σαν ορχήστρα. Είναι δύο όργανα, εννοούμε, που «ξέρουν» να συνεργάζονται άψογα μεταξύ τους, με αυτό που παράγεται να θεωρείται και να είναι πλήρες.

Και όντως, κάτι τέτοιο συμβαίνει εδώ, αφού το “Out from Athens” κυλάει εντός μιας φάσης ηχητικής πληρότητας, προβάλλοντας μια μουσική αυθόρμητη, ολοκληρωμένη και καλώς συντονισμένη – μέσα από την οποία αναδεικνύονται και οι μεμονωμένες ικανότητες των δύο μουσικών και η συνολική πρόταση.

Περνώντας λοιπόν απ’ όλα τα βάθη και τα ύψη, απ’ όλες τις συναισθηματικές εντάσεις και αποφορτίσεις, και παρουσιάζοντας παιξίματα και πιο συμβατικά και περισσότερο... απονενοημένα, χωρίς, πάντως στο “Out from Athens” να κυριαρχεί η πειραματική διάθεση, οι Καραγεώργης και Κοκκινάρης κατορθώνουν να υφαρπάξουν στιγμές αληθινής δημιουργίας, όπως ακούμε στο “Sandbar”, στο “Stele” (ένα από τα πιο πειραματικά tracks του CD, στο οποίο αναπαρίστανται ακόμη και αναδράσεις ή ήχοι πνευστών), στο “Erasures” (που ξεκινάει πιο λυρικά και που εξελίσσεται πιο «Monk-ικά») κ.λπ.

Μια ωραία και καλή προσπάθεια από έναν μουσικό με μεγάλη ιστορία (τον Καραγεώργη) και έναν νεότερο συνοδοιπόρο του (τον Κοκκινάρη), που και αυτός έχει επιλέξει, εδώ και χρόνια, τον πιο δύσκολο δρόμο.

ΦΩΝΤΑΣ ΤΡΟΥΣΑΣ, 29 Μαΐου 2024, (link)